Самопреглед на дојка во домашни услови, прв чекор до здрави дојки

По повеќегодишна пауза поради пандемијата со КОВИД-19, скрининг програмата за рак на дојка во државата е повторно активна. Програмата ги опфаќа сите жени од 45 до 69 години, како и сите помлади кои имаат индикација за скрининг, како фамилијарна историја или други пореметувања поради кои треба да бидат проследени и дојките.

Освен редовниот скрининг кој се врши во болнички услови, од подеднаков значење е и самопрегледот во домашни услови. Ваквите релативно едноставни постапки со кои секоја жена треба да биде запознаена и одговорно да ги спроведува можат да бидат од круцијална важност за навремено откривање на било какви промени и соодветен третман во пораните фази од појавата на промените.

Кога треба да се спроведуваат овие прегледи?

Превентивните самопрегледи треба да се изведуваат три до пет дена од почетокот на месечниот циклус, за жени во репрудоктивен период, и еднаш месечно на ист датум за жени во мено пауза. Возрасните граници за скрининг не важат и за ваквите превентивни прегледи, односно и жените помлади од 45 години треба редовно да ги спроведуваат овие визуелни инспекции и мануелни  прегледни, при кои доколку се проследат било какви промени, истите да се пријават кај матичниот гинеколог.

Како да се самопрегледате?

Овие прегледни се изведуваат во седечка или лежечка положба, најпогодно и едноставно би боло за време на туширање. Секоја жена индивидуално знае за изгледнот на кожата на градите и брадавиците, а со редовни прегледи ќе ја научи густината на дојките, кое е од големо значење поради било какви промени во изгледот или густината би сугерирале потреба од посета на доктор.

На инспекција, односно следење на она што се гледа со голо око, треба да се обрати внимание за поставеноста на дојките, дали има промени во висина на едната во одност на другата, се следи состојбата на брадавицата, дали има промени во пигментација или пак е вовлечена (доколку вовлекувањето е нова промена).

Мануелна палпација, односно користење на рака за следење на состојбата на дојката, опфаќа преглед на самата дојка, но и делот кон пазув. Рацете со поставуваат така што едната рака се крева нагоре или се зафрла позади глава, а со другата, спротивната рака на дојката која што ќе ја прегледувате, се прават мали кружни движења со благ притисок низ целата града. Се притиска и брадавицата, со цел да се проследи дали постои било каков исцедок.

Кога да се јавите на доктор?

Промените кои бараат преглед од доктор се задебелување на кожата, промена на боја (црвенило) на дојката, потоа исцедок од брадавица, кој може да биде бистар и безбоен, или пак густ, со жолто или зеленикаво пребојување. Надвор од бременост може да се следи и лактација, млечен исцедок од обете дојки, кој сугерира хормонален дисбаланс. Болка во пределот на дојдите и пазувите не треба да се занемари без консултација со лекар. Сите промени во густина во било кој дел од градата, присуствно на претхнодно непостоечки грутки, нови палпабилно формации бараат навремена реакција и преглед од специјалист.

Д-р Марио Ѓуфтески | Никоб Медикал